Στον κλάδο της κυβερνοασφάλειας, όπως και στη ζωή, αρκεί μία σωστή ή λανθασμένη κίνηση για να καθορίσει την πορεία ενός οργανισμού…
“The Smart Cow Problem”
Το πρόβλημα της έξυπνης αγελάδας περιγράφει μια κατάσταση όπου μια ομάδα καλείται να επιλύσει ένα τεχνικά δύσκολο πρόβλημα, αλλά δεν είναι απαραίτητο όλα τα μέλη της να είναι εξίσου ικανά. Αρκεί ένα μόνο άτομο να βρει τη λύση και, στη συνέχεια, μπορεί να αναπτυχθεί μια μέθοδος που επαναλαμβάνεται εύκολα, επιτρέποντας στα υπόλοιπα μέλη, που ίσως δεν έχουν την ίδια τεχνική κατάρτιση/ ευφυΐα, να επιτύχουν τον ίδιο στόχο. Μόλις λυθεί το πρόβλημα, η διαδικασία μπορεί να εφαρμοστεί ευρέως, χωρίς να απαιτείται η ίδια κατανόηση της πολυπλοκότητας από όλους τους συμμετέχοντες, καθιστώντας τη λύση προσιτή σε όλους, ανεξάρτητα από το αρχικό επίπεδο γνώσης ή εμπειρίας τους και συμβάλλοντας στη βελτίωση της αποδοτικότητας. Όπως η πρώτη αγελάδα ανοίγει το μάνταλο της πύλης και οι υπόλοιπες την ακολουθούν, έτσι και τα υπόλοιπα μέλη μιας ομάδας μπορούν να επωφεληθούν από την απλοποιημένη λύση ενός προβλήματος …
Κωνσταντίνος Παπαδάτος
Founder & Managing Director, Cyber Noesis
www.cybernoesis.com
Η ευφυΐα και η πρωτοβουλία ενός ατόμου πράγματι μπορούν να αποτελέσουν το κλειδί για τη συλλογική εξέλιξη και πρόοδο. Ωστόσο, πρέπει να αναλογιστούμε ότι αυτή η πρόοδος μπορεί να αφορά σε μια ομάδα με καλοπροαίρετες αλλά και με κακόβουλες προθέσεις. Άλλωστε, η ιστορία έχει αποδείξει ξεκάθαρα ότι η πρόοδος έχει πάντα δύο πτυχές, καθώς μπορεί να επιφέρει τόσο θετικές όσο και αρνητικές επιπτώσεις. Από αυτόν τον κανόνα δεν αποτελεί εξαίρεση η κυβερνοασφάλεια.
Από τη μία πλευρά, ο καινοτόμος ηγέτης αναγνωρίζει μια ευκαιρία για βελτίωση της άμυνας σε έναν οργανισμό ή κλάδο. Μπορεί να αναπτύξει μια αποτελεσματική λύση για ένα σύνθετο πρόβλημα ασφάλειας και να την ενσωματώσει στις καθημερινές λειτουργίες της ομάδας του. Εναλλακτικά, εμπνέει τα μέλη της ομάδας του να υιοθετήσουν βέλτιστες πρακτικές ασφάλειας, όπως η τακτική αναβάθμιση συστημάτων και η εκπαίδευση σε θέματα προστασίας. Σ’ αυτή την περίπτωση, η πρωτοβουλία του ηγέτη οδηγεί σε μια θετική, συλλογική αλλαγή, όπου όλοι επωφελούνται από τη βελτιωμένη θωράκιση και την αυξημένη ανθεκτικότητα του οργανισμού.
Ωστόσο, υπάρχει και η αντίθετη πλευρά, η περίπτωση του ευφυούς κακόβουλου hacker. Εδώ, η αρνητική επίπτωση προκύπτει όταν αυτός εντοπίζει μια προηγμένη ευπάθεια μηδενικής ημέρας (0-Day) σε ένα σύστημα και επιλύει «το πρόβλημα» για πρώτη φορά. Δεδομένου ότι είναι μια ευπάθεια που δεν έχει ακόμη ανακαλυφθεί από τον κατασκευαστή, αντί να ενημερώσει τους αρμόδιους φορείς για να διορθωθεί, επιλέγει να την εκμεταλλευτεί και να μοιραστεί τη μέθοδο με άλλους κακόβουλους παράγοντες. Έτσι, οι επιτιθέμενοι έχουν τη δυνατότητα να την εκμεταλλευτούν χωρίς προειδοποίηση. Αυτοί, χωρίς να χρειάζεται να κατανοήσουν τις λεπτομέρειες της αρχικής λύσης, μπορούν να ακολουθήσουν το παράδειγμά του και να επιτεθούν σε συστήματα. Το αποτέλεσμα είναι ότι μια ολόκληρη κοινότητα κακόβουλων hackers μπορεί να παραβιάσει συστήματα, να κλέψει δεδομένα ή να προκαλέσει καταστροφές σε υποδομές. Η δράση ενός ατόμου μπορεί να οδηγήσει σε εκτεταμένες ζημιές, απειλώντας την ασφάλεια χρηστών, επιχειρήσεων και κυβερνήσεων.
Το … «ΜΗΝΥΜΑ»
Πολλά μηνύματα έχουν χρησιμοποιηθεί στον κλάδο μας, όμως πάντα υπάρχει η ανάγκη για ένα δυνατό και σαφές μήνυμα που θα αναδεικνύει τη ζωτική σημασία της ασφάλειας σε όλους τους εμπλεκόμενους, ιδιαίτερα στους απλούς χρήστες! Ένα ιδανικό μήνυμα θα πρέπει να παρουσιάζει με σαφή και απλό τρόπο την πολυδιάστατη φύση της κυβερνοασφάλειας, έτσι ώστε να γίνεται κατανοητό και να αποτυπώνεται εύκολα σε κάθε άτομο, ανεξαρτήτως τεχνικού υποβάθρου. Μ’ αυτόν τον τρόπο, η σπουδαιότητα της ασφάλειας θα φτάνει αποτελεσματικά σε όλους, από τους ειδικούς έως τους απλούς χρήστες.
Για παράδειγμα, πρέπει να αναδείξουμε την πλευρά του επιτιθέμενου, επισημαίνοντας πόσο γρήγορα εξελίσσονται οι επιθέσεις και η τεχνογνωσία των κακόβουλων ομάδων. Είναι σημαντικό να κατανοηθεί πως ένας μόνο ευφυής hacker, εντοπίζοντας μια νέα και προηγμένη αδυναμία ασφαλείας, μπορεί να αποκτήσει τη δυνατότητα να εισβάλει σε μια πληθώρα οργανισμών. Επιπροσθέτως, το γεγονός αυτό μπορεί να δημιουργήσει σοβαρές επιπτώσεις σε παγκόσμιο επίπεδο, καθώς η νέα αυτή αδυναμία θα μπορούσε να αξιοποιηθεί από πολλές οργανωμένες ομάδες με κακόβουλες προθέσεις, απειλώντας την θωράκιση όχι μόνο μεμονωμένων επιχειρήσεων, αλλά ολόκληρων βιομηχανιών και κρατών.
Για την πλευρά του αμυνομένου είναι εξίσου σημαντικό να τονίσουμε ότι ένα απλό λάθος από ένα στέλεχος ή συνεργάτη του οργανισμού μπορεί να οδηγήσει στην κατάρρευση όλων των επενδύσεων και προσπαθειών που έχουν γίνει για την κυβερνοασφάλεια. Ακόμη και το πιο εξελιγμένο σύστημα μπορεί να αποτύχει αν η ανθρώπινη αμέλεια ή η έλλειψη προσοχής παρεισφρήσει. Παράλληλα, είναι κρίσιμο να υπογραμμίσουμε ότι οι πρωτοβουλίες και οι ηγετικές ικανότητες ενός στελέχους μπορούν να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο στη βελτίωση του συνολικού επιπέδου κυβερνοασφάλειας ενός οργανισμού. Ορισμένα στελέχη, ακόμα κι αν δεν είναι εξειδικευμένα στην κυβερνοασφάλεια, με τις καινοτόμες ιδέες και στρατηγικές τους, μπορούν να εμπνεύσουν ολόκληρες ομάδες να υιοθετήσουν βέλτιστες πρακτικές. Με τον τρόπο αυτό, καλλιεργείται μια κουλτούρα ασφάλειας που ενισχύει την ανθεκτικότητα του οργανισμού απέναντι στις σύγχρονες απειλές, διασφαλίζοντας έτσι τη συνεχή προστασία του.
Ας καταλήξουμε λοιπόν σε ένα μήνυμα που μπορεί να εκφράσει όλα τα παραπάνω λαμβάνοντας υπόψιν την «Αρχή της Οικονομίας» (Ξυράφι του Ockam) δηλαδή, ότι η απλούστερη λύση είναι συνήθως και η πιο αποτελεσματική. Στην κυβερνοασφάλεια, αυτό σημαίνει ότι μικρές, καθημερινές ενέργειες μπορούν να αποτρέψουν σοβαρές επιθέσεις, χωρίς την ανάγκη για περίπλοκες διαδικασίες. Συνήθως, το μόνο που χρειάζεται είναι ένα βήμα, μια πράξη, μια απόφαση, μια συνήθεια ή απλά ένα λεπτό, για να θωρακιστεί τόσο ο χρήστης όσο οργανισμός αποτελεσματικά απέναντι στις κυβερνοαπειλές. Άλλωστε, ένας αδύναμος κρίκος αρκεί για να εκθέσει έναν ολόκληρο οργανισμό σε κίνδυνο!
Οπότε…1 αρκεί (it only takes one)!
Η φιλοσοφία του «1 αρκεί» εκφράζει ακριβώς αυτή την προσέγγιση: ο κάθε χρήστης πρέπει να κατανοήσει ότι με την υιοθέτηση απλών και καθημερινών πρακτικών, μπορεί να προστατεύσει όχι μόνο τον εαυτό του αλλά και τον οργανισμό στον οποίο εργάζεται. Παρότι αυτές οι πρακτικές είναι απλές, συχνά παραβλέπονται! Γι’ αυτόν τον λόγο είναι κρίσιμο να επικοινωνηθούν σωστά, ώστε να ενσωματωθούν ως σταθερές συνήθειες στην καθημερινή εργασιακή ρουτίνα.
Ας κάνουμε λοιπόν τη σωστή επιλογή, επικοινωνώντας ισχυρά και κατανοητά μηνύματα και παροτρύνοντας όλους να ενσωματώσουν απλές, καθημερινές πρακτικές που θα διασφαλίσουν το μέλλον των οργανισμών μας! Ας δούμε λοιπόν τη φιλοσοφία του «1 αρκεί» στην πράξη! Οι παρακάτω πρακτικές, που αποτελούν μόνο ένα μικρό παράδειγμα, δείχνουν πόσο καθοριστική μπορεί να είναι η σωστή ή λανθασμένη επιλογή σε πραγματικές καταστάσεις κυβερνοασφάλειας.
Για τις επιχειρήσεις, η κυβερνοασφάλεια δεν είναι μόνο ένα τεχνολογικό ζήτημα αλλά είναι και ζήτημα ανθρώπων και καθημερινών πρακτικών. Η επένδυση στην εκπαίδευση των εργαζομένων είναι εξίσου σημαντική με τις τεχνολογικές υποδομές, καθώς μια μικρή αμέλεια μπορεί να ακυρώσει όλα τα μέτρα προστασίας. Οι ηγέτες των επιχειρήσεων πρέπει να αναγνωρίσουν ότι η δημιουργία μιας κουλτούρας ασφάλειας ξεκινά από την κορυφή και να αναλάβουν πρωτοβουλίες για να διασφαλίσουν ότι κάθε μέλος της ομάδας αντιλαμβάνεται την ευθύνη του. Στο τέλος της ημέρας, η ασφάλεια της επιχείρησης εξαρτάται από τις καθημερινές ενέργειες κάθε ατόμου!
ΥΓ: αν πιστεύετε ότι το πρόβλημα της «Έξυπνης Αγελάδας» είναι ένας μύθος, σας παροτρύνω να παρακολουθήσετε τα ακόλουθα «διασκεδαστικά» βίντεο και θα δείτε με διαφορετικό μάτι τα αξιαγάπητα τετράποδα…