Σε μια ανησυχητική προειδοποίηση προς τα έθνη παγκοσμίως, μια νέα έκθεση από τον ειδικό στην κυβερνοασφάλεια, KnowBe4, αποκαλύπτει ότι οι κυβερνοεπιθέσεις που στοχεύουν κρίσιμες υποδομές έχουν αυξηθεί δραματικά, θέτοντας σοβαρούς κινδύνους για την εθνική ασφάλεια και τη σταθερότητα της παγκόσμιας οικονομίας. Η έκθεση, που δημοσιεύτηκε αυτή την εβδομάδα, υπογραμμίζει την επιτακτική ανάγκη για μια ολοκληρωμένη προσέγγιση στην κυβερνοασφάλεια, καθώς οι ψηφιακές απειλές συνεχίζουν να εξελίσσονται με ανησυχητικό ρυθμό.

Μεταξύ Ιανουαρίου 2023 και Ιανουαρίου 2024, οι κρίσιμες υποδομές σε παγκόσμιο επίπεδο δέχθηκαν πάνω από 420 εκατομμύρια κυβερνοεπιθέσεις. Αυτός ο αριθμός ισοδυναμεί με 13 επιθέσεις ανά δευτερόλεπτο και αντιπροσωπεύει αύξηση 30% σε σχέση με το 2022. Η αύξηση αυτή αναδεικνύει μια ανησυχητική τάση: την αυξανόμενη ευπάθεια των βασικών υπηρεσιών, όπως η ενέργεια, οι μεταφορές και οι τηλεπικοινωνίες, οι οποίες αποτελούν ολοένα και πιο ελκυστικούς στόχους για τους κυβερνοεγκληματίες.

Η έκθεση περιγράφει λεπτομερώς τις αυξανόμενες απειλές για την ασφάλεια των κρίσιμων υποδομών στην Ευρώπη, όπου οι κυβερνοεπιθέσεις έχουν λάβει ανησυχητικές διαστάσεις, ιδίως μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Οι επιθέσεις αυτές έχουν θέσει υπό δοκιμασία την ανθεκτικότητα των εθνικών υποδομών και έχουν εγείρει ανησυχίες σχετικά με την ετοιμότητα των κυβερνήσεων και των φορέων του ιδιωτικού τομέα να ανταποκριθούν σε τέτοιες απειλές.

Το παράδειγμα της Ευρώπης είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό, καθώς οι επιθέσεις αυτές συχνά συνοδεύονται από γεωπολιτικές εντάσεις. Σύμφωνα με την έκθεση, το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας της Ευρώπης έχει πληγεί από χιλιάδες κυβερνοεπιθέσεις από την έναρξη της σύγκρουσης στην Ουκρανία, με στόχο να διαταράξουν τις ενεργειακές υποδομές. Ο Λεονάρντ Μπιρνμπάουμ, διευθύνων σύμβουλος της E.ON, μιας από τις μεγαλύτερες εταιρείες κοινής ωφέλειας της Ευρώπης, δήλωσε πρόσφατα ότι οι επιτιθέμενοι «γίνονται καλύτεροι μέρα με τη μέρα», προσθέτοντας πως «ανησυχώ τώρα και θα ανησυχώ ακόμα περισσότερο στο μέλλον».

Στην Δανία, το ενεργειακό δίκτυο υπέστη συντονισμένη επίθεση πέρυσι τον Μάιο, κατά την οποία οι επιτιθέμενοι κατάφεραν να αποκτήσουν πρόσβαση σε ορισμένα από τα συστήματα βιομηχανικού ελέγχου των εταιρειών. Η επίθεση αυτή καταδεικνύει την ευπάθεια ακόμη και των πιο προηγμένων συστημάτων έναντι συντονισμένων επιθέσεων από κρατικές ή άλλες ομάδες, που έχουν ως στόχο την αποσταθεροποίηση βασικών υπηρεσιών.

Οι συνέπειες των επιθέσεων αυτών μπορεί να είναι καταστροφικές. Η έκθεση αναφέρει ότι οι κυβερνοεπιθέσεις δεν περιορίζονται πλέον μόνο στη συλλογή δεδομένων ή στη δημιουργία προσωρινών διαταραχών. Αντίθετα, οι επιθέσεις αυτές στοχεύουν ολοένα και περισσότερο στο να αποκτήσουν έλεγχο πάνω στα συστήματα, με σκοπό να προκαλέσουν ευρείας κλίμακας διαταραχές ή να εμπλακούν σε κατασκοπεία. Για παράδειγμα, μια επίθεση σε ενεργειακό δίκτυο θα μπορούσε να βυθίσει ολόκληρες περιοχές στο σκοτάδι, να διαταράξει τη λειτουργία νοσοκομείων και ακόμη και να εμποδίσει τις στρατιωτικές δυνατότητες σε καιρούς κρίσης.

Η κατάσταση γίνεται ακόμα πιο περίπλοκη λόγω της φύσης των επιθέσεων. Η έκθεση τονίζει ότι οι περισσότερες επιθέσεις κατά των υποδομών στην Ευρώπη δεν αναζητούν πληροφορίες, αλλά επιδιώκουν την πρόσβαση σε συστήματα ελέγχου με στόχο τη διακοπή της λειτουργίας τους. Αυτό περιλαμβάνει επιθέσεις σε σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, σε συστήματα διανομής νερού και σε υποδομές τηλεπικοινωνιών, γεγονός που καταδεικνύει τη σοβαρότητα της απειλής για την καθημερινή ζωή των πολιτών και τη σταθερότητα των χωρών.

Ο Stu Sjouwerman, Διευθύνων Σύμβουλος της KnowBe4, τόνισε τη σημασία μιας συντονισμένης αντίδρασης απέναντι σε αυτές τις απειλές, επισημαίνοντας ότι ο αυξανόμενος αριθμός επιθέσεων αποτελεί έκκληση για δράση σε όλους τους τομείς. «Παρόλο που η αύξηση των κυβερνοεπιθέσεων στις κρίσιμες υποδομές είναι βαθιά ανησυχητική, είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι δεν είμαστε ανίσχυροι σε αυτόν τον αγώνα. Ενισχύοντας μια ισχυρή κουλτούρα ασφάλειας που συνδυάζει τεχνολογία, διαδικασίες και ανθρώπους, μπορούμε να μετριάσουμε σημαντικά αυτούς τους κινδύνους», δήλωσε ο Sjouwerman.

Η έκθεση υπογραμμίζει ότι η φύση του κυβερνοπολέμου αλλάζει. Αντί για άμεσες στρατιωτικές αντιπαραθέσεις, οι κρατικά υποστηριζόμενες ομάδες και οι κυβερνοεγκληματίες στρέφονται ολοένα και περισσότερο προς τις ψηφιακές υποδομές που υποστηρίζουν τη σύγχρονη κοινωνία. Αυτή η στροφή αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης τάσης όπου η γραμμή μεταξύ παραδοσιακού πολέμου και κυβερνοπολέμου θολώνει, αυξάνοντας τα διακυβεύματα για την παγκόσμια ασφάλεια.

Πέρα από τις τεχνολογικές άμυνες, η έκθεση προτείνει μια ισχυρή πολιτιστική αλλαγή προς την ευαισθητοποίηση για την κυβερνοασφάλεια. Πολλές από αυτές τις επιθέσεις εκμεταλλεύονται ανθρώπινα λάθη, όπως το κλικ σε phishing links ή η χρήση αδύναμων κωδικών πρόσβασης. Μια ισχυρή κουλτούρα ασφάλειας που εκπαιδεύει και ενδυναμώνει τα άτομα να αναγνωρίζουν και να ανταποκρίνονται σε πιθανές απειλές μπορεί να μειώσει δραστικά τον κίνδυνο επιτυχημένων κυβερνοεπιθέσεων.

Η έκθεση καλεί σε άμεση δράση τόσο από τον δημόσιο όσο και από τον ιδιωτικό τομέα, για να ενισχύσουν τις άμυνές τους, να βελτιώσουν τις δυνατότητες ανταπόκρισης σε περιστατικά και να συνεργαστούν για την προστασία των κρίσιμων υποδομών που υποστηρίζουν την καθημερινή ζωή.

Χρήστος Κοτσακάς – infocom.gr