Μεταξύ των άλλων έννομων αγαθών που διευρύνθηκε η προστασία τους μέσω του Νέου Ποινικού Κώδικα που ψηφίστηκε πρόσφατα από τη Βουλή, ήταν και η προστασία του ατομικού απορρήτου και του απορρήτου των επικοινωνιών, μέσω των διατάξεων του 370 ΠΚ επ.

Φυσικά, επιρροές είναι εμφανείς από το Γενικό Κανονισμό Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων, όμως χωρίς αυτός να ενσωματώνεται μέσα στο κείμενο του Ποινικού Κώδικα, κυρίως λόγω της νομοτελειακής φύσης του τελευταίου ως μη διοικητικού χαρακτήρα, και στην προσπάθεια των νομοθετών να μην αλλοιωθεί ο χαρακτήρας του Ποινικού Κώδικα σε διοικητικό και διεκπαιρεωτικό, καθώς ο ΓΚΠΔ επιβάλλει κυρώσεις διοικητικού χαρακτήρα που δεν προσιδιάζουν στο γενικότερο πνεύμα του Ποινικού Δικαίου.

Με το τρόπο αυτό, και διαμέσου των ρυθμίσεων, τα προσωπικά δεδομένα προστατεύονται πολύπλευρα, εδώ ειδικά θα αναλυθεί η ποινική τους προστασία, μέσω της οποίας επέρχονται οι προβλεπόμενες νέες πλέον ποινικές κυρώσεις της προσβολής του εννόμου αγαθού του απορρήτου των επικοινωνιών. Το εν λόγω συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα ως προερχόμενο από το γενικότερο δικαίωμα της προστασίας της προσωπικότητας και της ελευθερίας στην έκφραση, προστατεύεται πολύτροπα, μέσα από το έυρος των διατάξεων του α. 370ΠΚ.

  • Το άρθρο 370 ΠΚ επομένως στην βασική του μορφή εκσυγχρονίζεται και διευρύνεται, στη παράγραφο 2 αυτού, έτσι ώστε το αδίκημα της παραβίασης των επιστολών, τιμωρείται πλέον, και με την αθέμιτη και παράνομη πρόσβαση σε ηλεκτρονικό μήνυμα ή ηλεκτρονικό ταχυδρομείο άλλου, και μάλιστα θέτοντας και διακεκριμένη μορφή εγκλήματος τετελεσμένη από έχοντα ειδική ιδιότητα, ήτοι ταχυδρομικό, τηλεγραφικό αλλά και γενικότερα υπάλληλο οργανισμού ή επιχείρησης παροχής ταχυδρομικών, τηλεγραφικών ή ηλεκτρονικών υπηρεσιών. Φυσικά για την ποινική δίωξη των εγκλημάτων απαιτείται έγκληση, αφού είναι αδικήματα που αφορούν την αυστηρή σφαίρα δικαιωμάτων και αγαθών του υποκειμένου.
  • Ειδικά ως προς το αδίκημα της παραβίασης του απορρήτου της τηλεφωνικής συνομιλίας και προφορικής συνομιλίας, (α. 370Α ΠΚ) με τις νέες διατάξεις έχουμε και εξορθολογισμό των ποινικών κυρώσεων, και σύστημα διαβάθμισης ποινών ανάλογα με το τρόπο τέλεσης του αδικήματος. Βασική αρχή της παραβίασης είναι αυτή να γίνει “αθέμιτα”, διότι έτσι μόνο μπορούμε να μη θέσουμε σε κίνδυνο τη προσωπική ελευθερία αλλά και τη τιμή ενός άδικα κατηγορούμενου, για να προστατευθεί μόνον η ιδιωτικότητα ενός συκοφάντη – ψευδομηνυτή. Με το τρόπο αυτό η νέα αιτιολογική έκθεση επεξηγεί επί της ουσίας την μετατροπή του αδικήματος από κακουργηματικής φύσεως, σε πλημμεληματικής. Άρα λοιπόν εναπόκειται στο δικαστήριο ή την ανακριτική αρχή να αποφανθεί, έαν η τυχόν παραβίαση, είναι και το μοναδικό στοιχείο αθωότητας του κατηγορουμένου, στοιχείο που εν τοιαύτη περιπτώσει, συνιστά αυτοτελή ισχυρισμό που αίρει το άδικο. (ΣυμβΑΠ 1622/2005, ΑΠ 42/2004).

Το αδίκημα είναι γνησίως πολύτροπο, και μπορεί να τελεσθεί με (παράγραφοι 1-4) – σύστημα διαβάθμισης ποινών ανάλογα με τρόπο τέλεσης:

1. αθέμιτη παγίδευση / παρέμβαση με οποιοδήποτε άλλο τρόπο σε συσκευή, σύνδεση ή δίκτυο παροχής υπηρεσιών σταθερής ή κινητής τηλεφωνίας ή σε σύστημα υλικού ή λογισμικού με σκοπό ο δράστης να πληροφορηθεί ή να αποτυπώσει σε υλικό φορέα το περιεχόμενο τηλεφωνικής συνδιάσκεψης τρίτων ή ακόμα τα στοιχεία της θέσης ή κίνησης της εν λόγω επικοινωνίας. (αδίκημα ειδικού σκοπού – υπερχειλούς υποκειμενικής υποστάσεως)- ποινή φυλάκισης

1α. Όταν ο δράστης αποτυπώσει το περιεχόμενο της συνομιλίας του ιδίου με τρίτο πρόσωπο, χωρίς τη συγκατάθεση του τελευταίου – ομοίως ποινή φυλάκισης. – εννοείται εδώ η δημόσια ή μη ιδιωτική συνομιλία – πχ συνομιλία μέσω τρίτων προσώπων.

2. αθέμιτη παρακολούθηση με ειδικά τεχνικά μέσα ή αποτύπωση σε υλικό φορέα προφορικής συνομιλίας μεταξύ τρίτων , ιδιωτικής φύσεως ή αποτύπωση σε υλικό φορέα μη δημόσιας πράξης άλλου – φυλάκιση τουλάχιστον ενός έτους.

2α. Όταν ο δράστης αποτυπώσει το περιεχόμενο της συνομιλίας του ιδίου με τρίτο πρόσωπο, χωρίς τη συγκατάθεση του τελευταίου- ομοίως ποινή φυλάκισης τουλάχιστον ενός έτους. Η διάκριση εδώ τίθεται στο ζήτημα της προστασίας της ιδιωτικής συνομιλίας.

3. Όποιος αθέμιτα κάνει χρήση της αποτυπωμένης σε υλικό φορέα πληροφορίας, τιμωρείται με φυλάκιση έως τρία έτη ή χρηματική ποινή.

4. Ιδιαίτερη Ποινική Ευθύνη θεσπίζεται για τον πάροχο κινητής τηλεφωνίας / νόμιμο εκπρόσωπό του / μέλος Δ.Σ. / υπέυθυνο διασφάλισης απορρήτου / συνεργάτης του παρόχου / εργαζόμενος του παρόχου / ιδιωτικός ερευνητής, ή δράστης που τελεί αυτές κατ’ επάγγελμα ή με σκοπό να προσπορίσει αμοιβή , επιβάλλεται ποινή φυλάκισης τριών ετών και χρηματική ποινή. (αδίκημα ειδικού σκοπού – υπερχειλούς υποκειμενικής υποστάσεως)- ποινή φυλάκισης.

Ακόμα πιο ειδικές μορφές παραβίασης του εννόμου αγαθού τιθενται μέσα από τις επόμενες διατάξεις των 370 Β ( παράνομη πρόσβαση σε σύστημα πληροφοριών ή δεδομένων ), Γ ( αθέμιτη χρήση/ αντιγραφή κλπ κρατικών , επιστημονικών και επαγγελματικών απορρήτων ) , Δ ( αντιγραφέας προγραμμάτων ηλεκτρονικών υπολογιστών κλπ ), και Ε ( παρακολούθηση και αποτύπωση σε υλικό φορέα διαβιβάσεις δεδομένων, ηλεκτρομαγνητικές εκπομπές, παραμβολές με σκοπό τη πληροφόρηση κλπ.).

Ζήτημα ωστόσο ανακύπτει, εάν μέσα από τις νέες ηπιότερες ποινές που προβλέπει ο Ποινικός Κώδικας, εμφανίζει να περιορίζει την αξία του απορρήτου των επικοινωνιών, και κατ΄επέκταση των προσωπικών δεδομένων που διαφυλλάτονται μέσω αυτού, ειδικά όσον αφορά την κατ΄επάγγελμα τέλεση της παραβίασης του απορρήτου των επικοινωνιών από δράστες που σκοπό έχουν να προσπορίσουν από αυτό ίδιον όφελος, και επί της ουσίας έχουν μετατρέψει τις ανθρώπινες ζωές σε πληροφορίες επί χρήμασι.

Πηγή lawspot.gr

της ΘΕΟΔΩΡΑ ΦΩΤΙΟΥ – Δικηγόρος Αθηνών