Σε μια εποχή όπου οι απειλές στον κυβερνοχώρο γίνονται όλο και πιο περίπλοκες και διαδεδομένες, τα παραδοσιακά μοντέλα ασφάλειας αποδεικνύονται ανεπαρκή. Καθώς οι οργανισμοί μεταβαίνουν σε ένα πιο διασυνδεδεμένο ψηφιακό τοπίο – που χαρακτηρίζεται από απομακρυσμένη εργασία και συστήματα που βασίζονται στο cloud – υπάρχει επείγουσα ανάγκη για αλλαγή στις στρατηγικές ασφάλειας στον κυβερνοχώρο. Μια προσέγγιση που έχει κερδίσει σημαντικό έδαφος είναι το μοντέλο Ασφάλεια Μηδενικής Εμπιστοσύνης (Zero Trust Security). Το άρθρο αυτό εξηγεί την έννοια του μοντέλου αυτού, τη σημασία του στη σύγχρονη ασφάλεια στον κυβερνοχώρο καθώς και πρακτικά βήματα για την εφαρμογή του σε έναν οργανισμό.

 

Παναγιώτης Σταύρου

Υπεύθυνος Ασφάλειας Πληροφοριών

Themis Portfolio Management Limited

 

 

Τι είναι το μοντέλο Ασφάλειας Μηδενικής Εμπιστοσύνης;

Η ασφάλεια μηδενικής εμπιστοσύνης είναι ένα μοντέλο ασφάλειας στον κυβερνοχώρο που λειτουργεί με βάση την αρχή “ποτέ μην εμπιστεύεστε, πάντα επαληθεύετε“. Σε αντίθεση με τα παραδοσιακά μοντέλα ασφαλείας, τα οποία συχνά βασίζονται σε περιμετρικές άμυνες για την προστασία του δικτύου, η ασφάλεια μηδενικής εμπιστοσύνης υποθέτει ότι οι απειλές θα μπορούσαν να είναι τόσο εξωτερικές όσο και εσωτερικές. Αυτό σημαίνει ότι κάθε σύνδεση χρήστη ή συσκευής στο δίκτυο θα πρέπει πρώτα να επαληθευθεί και να πιστοποιηθεί πριν εκχωρηθεί πρόσβαση σε πόρους.

Το μοντέλο Ασφάλειας Μηδενικής Εμπιστοσύνης βασίζεται σε πολλές βασικές αρχές όπως:

  • Επαλήθευση ταυτότητας: Κάθε χρήστης και συσκευή που επιχειρεί να αποκτήσει πρόσβαση σε πόρους πρέπει πρώτα να ταυτοποιηθεί, εξουσιοδοτηθεί και στην συνέχεια να γίνεται συνεχής επικύρωση του.
  • Ελάχιστο επίπεδο πρόσβασης: Παραχωρείται στους χρήστες και τις συσκευές το ελάχιστο επίπεδο πρόσβασης που απαιτείται για την εκτέλεση των λειτουργιών τους, μειώνοντας τον κίνδυνο μη εξουσιοδοτημένης πρόσβασης σε ευαίσθητες πληροφορίες.
  • Tμηματοποίηση δικτύου: Οι πόροι του δικτύου είναι τμηματοποιημένοι σε μικρότερες ζώνες, η καθεμία με τους δικούς της ελέγχους ασφαλείας. Αυτό περιορίζει την κίνηση των εισβολέων εντός του δικτύου.
  • Συνεχής Παρακολούθηση: Η ασφάλεια δεν είναι στατική. Η συνεχής παρακολούθηση και ανάλυση της συμπεριφοράς των χρηστών και των προτύπων πρόσβασης είναι απαραίτητη για τον εντοπισμό ανωμαλιών και πιθανών απειλών.

Γιατί το μοντέλο Ασφάλειας Μηδενικής Εμπιστοσύνης είναι απαραίτητο για τη σύγχρονη κυβερνοασφάλεια

  • Εξελισσόμενο τοπίο απειλών: Η αυξανόμενη πολυπλοκότητα των απειλών στον κυβερνοχώρο, όπως το ransomware και οι προηγμένες διαρκείς απειλές (Αdvanced persistent threats APT), απαιτεί ένα μοντέλο που υπερβαίνει τις περιμετρικές άμυνες. Οι επιτιθέμενοι μπορούν εύκολα να παρακάμψουν τα παραδοσιακά μέτρα ασφαλείας, καθιστώντας κρίσιμη την υιοθέτηση μιας πιο ενεργητικής και ολοκληρωμένης προσέγγισης.

 

  • Απομακρυσμένη Εργασία και Υιοθέτηση του Cloud: Η στροφή στην απομακρυσμένη εργασία και η ευρεία υιοθέτηση των υπηρεσιών cloud έχουν καταστησει το παραδοσιακό περιμετρικό δίκτυο πιο επισφαλή. Οι εργαζόμενοι έχουν πρόσβαση σε εταιρικούς πόρους από διάφορες τοποθεσίες και συσκευές, γεγονός που καθιστά δύσκολη την εξασφάλιση ασφαλούς πρόσβασης. Το μοντέλο ασφάλειας μηδενικής εμπιστοσύνης παρέχει ένα πλαίσιο για ασφαλή πρόσβαση ανεξάρτητα από την τοποθεσία ή τη συσκευή.
  • Εσωτερικές απειλές: Οι εσωτερικές απειλές, είτε σκόπιμες είτε τυχαίες, ενέχουν σημαντικούς κινδύνους για τους οργανισμούς. Το μοντελο συμβάλλει στον μετριασμό αυτών των κινδύνων διασφαλίζοντας ότι όλοι οι χρήστες, ανεξάρτητα από τη θέση τους στον οργανισμό, υπόκεινται στους ίδιους αυστηρούς ελέγχους πρόσβασης.

 

Πρακτικά βήματα για την υλοποίηση του μοντέλου Ασφάλειας Μηδενικής Εμπιστοσύνης

Η εφαρμογή ενός μοντέλου Ασφάλειας Μηδενικής Εμπιστοσύνης περιλαμβάνει πολλά στρατηγικά βήματα που μπορούν να λάβουν οι οργανισμοί για να βελτιώσουν το επίπεδο αφέλειας στον  κυβερνοχώρο. Τα βασικά βήματα παρατίθενται παρακάτω:

  • Αξιολόγηση του τρέχοντος επιπέδου ασφαλείας: Ξεκινήστε πραγματοποιώντας μια ολοκληρωμένη αξιολόγηση της τρέχουσας υποδομής, των πολιτικών και των διαδικασιών ασφαλείας σας. Προσδιορίστε τα τρωτά σημεία, τα κενά στους ελέγχους πρόσβασης και πιθανούς τομείς για βελτίωση.

 

  • Καθορισμός του τι πρέπει να προστατευθεί: Σε αντίθεση με την παραδοσιακή μέθοδο που επικεντρώνεται σε ένα ευρύτερο καθορισμό περιουσιακών στοιχείων – συχνά περιλαμβάνοντας το σύνολο του δικτύου και των συστημάτων – η νέα μέθοδος προστασίας είναι στοχευμένη και περιλαμβάνει μόνο τα πιο κρίσιμα στοιχεία που απαιτούν προστασία. Η νέα μέθοδος επικεντρώνεται σε συγκεκριμένα δεδομένα, εφαρμογές και περιουσιακά στοιχεία που απαιτούν προστασία. Με την εστίαση σε αυτά τα βασικά στοιχεία, μπορείτε να αξιοποιήσετέ αποτελεσματικότερα τους πόρους σας, δίνοντας προτεραιότητα στην προστασία των πιο σημαντικών στοιχείων σας.

 

  • Εφαρμογή διαχείρισης ταυτότητας και πρόσβασης: Αναπτύξτε μια ισχυρή λύση που υποστηρίζει έλεγχο ταυτότητας πολλαπλών παραγόντων (MFA), ενιαίας σύνδεσης (single sign-on) (SSO) και έλεγχο πρόσβασης βάσει ρόλου. Βεβαιωθείτε ότι όλοι οι χρήστες και οι συσκευές έχουν πιστοποιηθεί πριν εκχωρήσετε πρόσβαση σε οποιουσδήποτε πόρους.

 

  • Υιοθέτηση τμηματοποίησης Δικτύου : Τμηματοποιήστε το δίκτυό σας σε μικρότερες, διαχειρίσιμες ζώνες για να περιορίσετε την κίνηση εντός του δικτύου. Κάθε τμήμα θα πρέπει να έχει τα δικά του στοιχεία ελέγχου ασφαλείας, καθιστώντας δυσκολότερη την πρόσβαση σε ευαίσθητα δεδομένα για τους εισβολείς.

 

  • Παρακολούθηση και ανάλυση της συμπεριφοράς των χρηστών: Εφαρμόστε εργαλεία συνεχούς παρακολούθησης για την παρακολούθηση της δραστηριότητας των χρηστών και των μοτίβων πρόσβασης. Χρησιμοποιήστε αναλυτικά στοιχεία συμπεριφοράς για να εντοπίσετε ανωμαλίες που θα μπορούσαν να υποδεικνύουν πιθανές παραβιάσεις ασφάλειας.

 

  • Καθορισμός σχεδίου απόκρισης: Αναπτύξτε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο απόκρισης συμβάντων που θα περιγράφει πώς να ανταποκριθείτε σε συμβάντα ασφαλείας εντός ενός μοντέλου Ασφάλειας Μηδενικής Εμπιστοσύνης. Βεβαιωθείτε ότι όλοι οι ενδιαφερόμενοι κατανοούν τους ρόλους και τις ευθύνες τους σε περίπτωση παραβίασης.

 

  • Εκπαίδευση εργαζομένων: Εκπαιδεύστε τους εργαζομένους σχετικά με τις βέλτιστες πρακτικές ασφάλειας στον κυβερνοχώρο και τις αρχές του μοντέλου Ασφάλειας Μηδενικής Εμπιστοσύνης. Βεβαιωθείτε ότι κατανοούν τη σημασία της προστασίας ευαίσθητων δεδομένων και της τήρησης των πρωτοκόλλων ασφαλείας. Η εκπαίδευση συστήνεται να γίνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα.

 

  • Επανάληψη και βελτίωση: Το μοντέλο δεν είναι στατικό αλλά μια συνεχής διαδικασία. Επανεξετάζετε και ενημερώνετε τακτικά τις πολιτικές, τα εργαλεία και τις τεχνολογίες ασφάλειας για να προσαρμόζεστε στο εξελισσόμενο τοπίο απειλών.

Καθώς οι οργανισμοί αντιμετωπίζουν ένα όλο και πιο περίπλοκο και δυναμικό τοπίο στον τομέα της κυβερνοασφάλειας, η υιοθέτηση ενός μοντέλου Ασφάλειας Μηδενικής Εμπιστοσύνης (Zero Trust) καθίσταται επιτακτική για την προστασία των ευαίσθητων πληροφοριών και πόρων τους. Το μοντέλο αυτό βασίζεται στην αρχή ότι κανένας χρήστης ή σύστημα, ανεξαρτήτως της τοποθεσίας του εντός ή εκτός του οργανισμού, δεν πρέπει να θεωρείται αυτόματα αξιόπιστο. Η εφαρμογή των θεμελιωδών αρχών του Zero Trust, δηλαδή «ποτέ μην εμπιστεύεσαι, πάντα επαλήθευε», παρέχει στους οργανισμούς τη δυνατότητα να ενισχύσουν την ασφάλειά τους απέναντι σε μια πληθώρα απειλών, τόσο εσωτερικών όσο και εξωτερικών, που συνεχώς εξελίσσονται.

Η εφαρμογή του μοντέλου απαιτεί προσεκτικό και στρατηγικό σχεδιασμό, καθώς και την ενσωμάτωση τεχνολογιών και διαδικασιών που επιτρέπουν την αυστηρή επαλήθευση της ταυτότητας χρηστών, συστημάτων και συσκευών. Αυτές οι διαδικασίες περιλαμβάνουν την περιορισμένη πρόσβαση με βάση τις ανάγκες, την παρακολούθηση σε πραγματικό χρόνο, και την εφαρμογή πολιτικών που διασφαλίζουν ότι η πρόσβαση στα δεδομένα και στους πόρους πραγματοποιείται μόνο με την κατάλληλη εξουσιοδότηση.

Επιπλέον, το μοντέλο Zero Trust απαιτεί συνεχιζόμενη βελτίωση και προσαρμογή, καθώς οι κυβερνοαπειλές εξελίσσονται διαρκώς. Οι οργανισμοί πρέπει να επενδύσουν σε τεχνολογίες ανίχνευσης, πρόληψης και αντιμετώπισης επιθέσεων, καθώς και σε στρατηγικές που ενισχύουν τη συνολική τους ανθεκτικότητα. Ένα ισχυρό και ευέλικτο πλαίσιο ασφάλειας θα τους επιτρέπει να προσαρμόζονται στις νέες προκλήσεις και να παραμένουν προστατευμένοι στο μέλλον.

Το ταξίδι προς την εφαρμογή του μοντέλου Ασφάλειας Μηδενικής Εμπιστοσύνης μπορεί να είναι περίπλοκο και απαιτητικό, ωστόσο τα οφέλη που προσφέρει, όπως η ενισχυμένη προστασία των δεδομένων και η αυξημένη ανθεκτικότητα στις κυβερνοεπιθέσεις, καθιστούν αυτή την προσπάθεια απολύτως αξιόλογη και αναγκαία για τη μακροχρόνια ασφάλεια του οργανισμού.