Παρόλο που το Internet είναι στη ζωή μας εδώ και 50 χρόνια, εξακολουθούμε να επαναλαμβάνουμε βασικά λάθη, όπως τη χρήση αδύναμων κωδικών πρόσβασης, την αποφυγή ενημερώσεων ή την περιήγηση σε μη ασφαλείς σελίδες που αφήνουν τις συσκευές μας εκτεθειμένες σε απειλές στον κυβερνοχώρο.

Σήμερα δεν μπορούμε να ζήσουμε χωρίς το διαδίκτυο, έναν από τους βασικότερους πόρους μεταξύ των νέων γενεών. Θυμάστε να ψάχνετε πληροφορίες σε μια εγκυκλοπαίδεια ή να πηγαίνετε σε ένα ταξιδιωτικό γραφείο για να αγοράσετε ένα αεροπορικό εισιτήριο ή να κάνετε κράτηση ξενοδοχείου; Φαίνεται σαν πριν από αιώνες, αλλά η αλήθεια είναι ότι το δίκτυο των δικτύων έχει αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο κάνουμε πολλές εργασίες και έχει ανοίξει τις πόρτες σε νέες δυνατότητες που μας επιτρέπουν, για παράδειγμα, να εργαζόμαστε από οπουδήποτε ή να πραγματοποιούμε τραπεζική μεταφορά από το τηλέφωνό μας με ένα μόνο κλικ.

Δυστυχώς, αυτή η αμείλικτη εξέλιξη είναι επίσης παρούσα στις πολλαπλές απειλές που θέτουν οι εγκληματίες στον κυβερνοχώρο. Έχουμε προχωρήσει πολύ από τότε που ιοί διανέμονταν σε δισκέτες και Morris και που το πρώτο σκουλήκι έπλητε το Διαδίκτυο το 1988, στο σήμερα και στην εμφάνιση των Trojans, spyware και ransomware, τους κύριους πρωταγωνιστές του κυβερνοεγκλήματος σήμερα.  Σύμφωνα με την Έκθεση Ασφαλείας 2023 της Check Point® Software Technologies Ltd.  (NASDAQ: CHKP), κορυφαίου παγκόσμιου πάροχου ειδικών στον τομέα της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο, οι κυβερνοεπιθέσεις αυξήθηκαν κατά 38% το 2022 σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, με μέσο όρο 1.168 επιθέσεις την εβδομάδα ανά οργανισμό. Μια κατάσταση που φαίνεται ότι θα συνεχίσει να επιδεινώνεται τα επόμενα χρόνια.  Στην Ελλάδα, ο αριθμός των εβδομαδιαίων κυβερνοεπιθέσεων αγγίζει τις 774, με ετήσια μεταβολή -5%, που παρόλο δείχνει θετική, οι οργανισμοί πρέπει να παραμένουν σε επαγρύπνηση και να λαμβάνουν όλα τα απαραίτητα μέτρα ασφαλείας για να προστατεύουν τις πληροφορίες τους.

Όλα αυτά καθιστούν σαφές ότι πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι να αντιμετωπίσουμε αυτές τις απειλές και γι ‘αυτό το λόγο η Check Point Software εκμεταλλεύεται την Παγκόσμια Ημέρα Διαδικτύου ως ευκαιρία, για να μας υπενθυμίσει τις «κακές συνήθειες» που συνεχίζουμε να διατηρούμε και που επηρεάζουν την ψηφιακή μας ασφάλεια:

  • Παραμέληση κωδικών πρόσβασης: αυτό είναι ένα από τα πιο συνηθισμένα λάθη και όμως μία από τις πρακτικές που επηρεάζουν περισσότερο τη διατήρηση της σωστής ασφάλειας στον κυβερνοχώρο. Όλοι βρίσκουμε ευκολότερο να ανακυκλώνουμε κωδικούς πρόσβασης και να χρησιμοποιούμε τον ίδιο για επαγγελματικά και προσωπικά email, αλλά θέτουμε σε κίνδυνο σημαντικά δεδομένα. Είναι επίσης πολύ συνηθισμένο να τα μοιραζόμαστε – κωδικούς πρόσβασης Netflix ή Spotify, για παράδειγμα – και πολλές φορές τους γράφουμε ή τους στέλνουμε σε μήνυμα ή email σε οικογένεια ή στενούς φίλους. Αυτή η πραγματικότητα μεταφράζεται σε εκατομμύρια χρήστες που κάθε χρόνο βλέπουν τους λογαριασμούς τους να παραβιάζονται επειδή δεν φροντίζουν τους κωδικούς πρόσβασής τους. Για να αποφευχθεί αυτό, συνιστάται να δημιουργήσετε ασφαλείς κωδικούς πρόσβασης, με τουλάχιστον 12 χαρακτήρες και συνδυασμό κεφαλαίων και πεζών γραμμάτων, αριθμών και ειδικών χαρακτήρων. Ομοίως, συνιστάται πάντα να τους ενημερώνετε κάθε λίγους μήνες και να μην επαναχρησιμοποιούνται σε πολλές διαφορετικές πλατφόρμες ή λογαριασμούς.
  • Ενημέρωση, ενημέρωση, ενημέρωση: όλα τα συστήματα και οι συσκευές έχουν τακτικές ενημερώσεις σχεδιασμένες όχι μόνο για τη βελτίωση ή τη διόρθωση της χρηστικότητας, αλλά και για την εφαρμογή ενημερώσεων κώδικα για πιθανές ευπάθειες. Το μήνυμα για ενημέρωση εμφανίζεται συχνά σε άβολες στιγμές ή όταν δεν έχουμε σύνδεση Wi-Fi και συνήθως καταλήγουμε να αναβάλλουμε ή ακόμα και να αγνοούμε την εγκατάστασή του, αφήνοντας ασυνείδητα μια ανοιχτή πόρτα για κυβερνοεπιθέσεις. Απλώς διατηρώντας τις συσκευές μας ενημερωμένες, μπορούμε να αποφύγουμε πολλές από τις ευπάθειες που μπορεί να προκύψουν.
  • Πέφτοντας θύμα της παραπληροφόρησης: ενώ οι περισσότερες κυβερνοεπιθέσεις σήμερα επικεντρώνονται στην κλοπή δεδομένων, πρόσφατα σημειώθηκε αύξηση των πρακτικών χακτιβισμού και άλλων απειλών που σχετίζονται με το κράτος. Αυτός ο τύπος πρακτικής περιλαμβάνει συχνά τη διανομή παραπληροφόρησης με ψευδείς ειδήσεις ή μεροληπτικά και ελλιπή μηνύματα που λυμαίνονται τη συναισθηματική πλευρά των χρηστών για να δημιουργήσουν διχόνοια. Για το λόγο αυτό, συνιστάται να χρησιμοποιούμε διάφορες πηγές κατά την ενημέρωσή μας, καθώς και να ελέγχουμε τυχόν ειδήσεις ή αλυσιδωτά μηνύματα πριν πέσουμε σε πρακτικές όπως η μαζική διάδοση. Ένας από τους κύριους πυλώνες της ασφάλειας στο Διαδίκτυο είναι η κοινή λογική.
  • Χρήση δωρεάν ασύρματων δικτύων: για να αποφύγετε τη χρήση των δικών σας δεδομένων, είναι όλο και πιο συνηθισμένο να σερφάρετε μεταξύ hot spots και δωρεάν δικτύων Wi-Fi σε εστιατόρια, αεροδρόμια, σταθμούς τρένων ή μετρό, ξενοδοχεία, ακόμα και δημόσιες ή ιδιωτικές συγκοινωνίες. Ωστόσο, οι ερευνητές ασφαλείας έχουν αποδείξει σε πολλές περιπτώσεις ότι αυτοί οι τύποι ασύρματων δικτύων έχουν ελάχιστη ή καθόλου ασφάλεια. Συνιστάται να μην έχετε πρόσβαση σε άγνωστο δίκτυο, αλλά εάν αυτό απαιτείται, περιορίστε τη χρήση σας στη βασική περιήγηση, αποφύγετε την εισαγωγή κωδικών πρόσβασης ή τη χρήση ευαίσθητων εφαρμογών όπως πλατφόρμες πληρωμών ή τραπεζική πρόσβαση. 
  • Αποδοχή πολιτικών απορρήτου και αδειών χωρίς έλεγχο: ποιος διαβάζει ποτέ τους όρους και τις προϋποθέσεις χρήσης δεδομένων;  Αυτά τα μακροσκελή και δυσνόητα κείμενα ενθαρρύνουν τους περισσότερους ανθρώπους να αποδεχτούν όλους τους όρους χρήσης για οποιαδήποτε εφαρμογή χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση. Ενώ αυτό μας επιτρέπει να αρχίσουμε να τα απολαμβάνουμε πιο γρήγορα, μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρό πρόβλημα ασφάλειας και ακόμη και παραβίαση όλων των δεδομένων μας. Από τη μία πλευρά, οι εγκληματίες στον κυβερνοχώρο χρησιμοποιούν συχνά ορισμένες δημοφιλείς εφαρμογές ή προγράμματα για να διαδώσουν τον κακόβουλο κώδικα τους, ενώ ορισμένοι κακόβουλοι προγραμματιστές κρύβουν ορισμένες ρήτρες για τη μεταφορά αδειών συλλογής, αποθήκευσης και ακόμη και συναλλαγών με αυτά τα δεδομένα. Αφιερώνοντας λίγα λεπτά για να ελέγξουμε τα δικαιώματα και τις προϋποθέσεις πριν από την εγκατάσταση ενός προγράμματος, μπορούμε να αποφύγουμε να πέσουμε θύματα εξαπάτησης ή έκθεσης των προσωπικών μας πληροφοριών.
  • Περιήγηση και εμπιστοσύνη σε μη ασφαλείς ιστότοπους: ένας τρόπος για να εντοπίσετε αυτόν τον τύπο δόλιου ιστότοπου είναι να αναζητήσετε μικρά σφάλματα, όπως τυπογραφικά λάθη, κακογραμμένο κείμενο ή την παρουσία παραπλανητικών εικόνων ή εικόνων κακής ποιότητας. Ωστόσο, η πιο αποτελεσματική μέθοδος είναι αναμφίβολα η ανάλυση της διεύθυνσης URL, με δείκτες ασφαλείας όπως πιστοποιητικά SSL (που υποδεικνύονται από την παρουσία λουκέτου δίπλα στη διεύθυνση ιστού). ή ειδοποιήσεις, όπως η παρουσία ακανόνιστων χαρακτήρων ή subdomains.