Αναλύοντας τη σημασία του PAM και των Password Managers και αποτυπώνοντας τα χαρακτηριστικά τους μπορούμε να αναδείξουμε πρακτικές λύσεις για την ασφάλειας των ευαίσθητων δεδομένων των επιχειρήσεων.
Χρήστος Νταφέτσιος
Cyber Security Engineer
Algosystems S.A.
www.algosystems.gr
Εισαγωγή
Η ασφάλεια των οργανισμών είναι απαραίτητη για την επιτυχή λειτουργία και την προστασία των ευαίσθητων δεδομένων τους. Στην εποχή του ψηφιακού μετασχηματισμού, οι απειλές που αντιμετωπίζουν οι οργανισμοί αυξάνονται συνεχώς. Η κλοπή ή η απώλεια credentials μέσω διαφόρων τεχνικών (Phishing, Smishing, Vishing, Brute force, Social Engineering κ.λπ.), αποτελεί μέχρι και σήμερα την νούμερο ένα επίθεση στον Κυβερνοχώρο. Χωρίς να χρειάζεται να βρεθεί κάποια ευπάθεια στα διάφορα συστήματα, αλλά αποσπώντας ή κλέβοντας απλά credentials χρηστών. Σε αυτό το πλαίσιο, η διαχείριση της προνομιακής πρόσβασης (Privileged Access Management – PAM) και οι Password Managers αποκτούν ολοένα και μεγαλύτερη σημασία για την αποτελεσματική προστασία των οργανισμών. Το παρόν άρθρο αναλύει τη σημασία του PAM και των Password Managers και περιγράφει τις πιο πρόσφατες διαθέσιμες τεχνικές λύσεις.
Διαχείριση προνομιακής πρόσβασης (PAM)
Η PAM αναφέρεται στη διαχείριση προνομιακών δικαιωμάτων πρόσβασης σε ευαίσθητα συστήματα και πόρους. Η προνομιακή πρόσβαση περιλαμβάνει διαχειριστές, συντηρητές συστημάτων και άλλα εξουσιοδοτημένα άτομα με πλήρη πρόσβαση σε κρίσιμα δεδομένα και κρίσιμες υποδομές. Ο ρόλος του PAM είναι να περιορίζει την πρόσβαση σε αυτούς τους προνομιακούς λογαριασμούς, να παρακολουθεί τη δραστηριότητα και να επιβάλλει την ασφάλεια και τον έλεγχο αυτών.
Password Managers
Ο Password Manager είναι μια εφαρμογή ή υπηρεσία που βοηθά τους χρήστες να διαχειρίζονται και να διασφαλίζουν τους κωδικούς τους. Η χρήση του Password Manager καθίσταται όλο και πιο αναγκαία λόγω του αυξανόμενου αριθμού υπηρεσιών και λογαριασμών που απαιτούν κωδικούς πρόσβασης. Οι Password Managers μπορούν να παρέχουν κεντρική αποθήκευση των κωδικών πρόσβασης που προστατεύονται από έναν κύριο κωδικό πρόσβασης (Master Password ή Master Key) και συχνά υποστηρίζουν τη δημιουργία σύνθετων και ασφαλών κωδικών πρόσβασης. Οι κωδικοί πρόσβασης αποθηκεύονται πάντα κρυπτογραφημένοι είτε τοπικά στον εκάστοτε υπολογιστή, ή κεντρικά σε κάποιον server που μπορεί να βρίσκεται on-premise ή στο cloud. Ένα μεγάλο πλεονέκτημα αρκετών Password Managers είναι πως, δίνουν την δυνατότητα στους χρήστες να συνδεθούν σε διάφορες δομές και πόρους, χωρίς να χρειάζεται να γνωρίζουν τα credentials.
Η σημασία του PAM και των Password Managers
Οι διαδικασίες PAM και οι Password Managers συμβάλλουν σημαντικά στην ασφάλεια ενός οργανισμού. Κάποιες σύγχρονες τεχνικές που θα πρέπει να πληρούν, καθώς και η σημασία τους παρατίθενται παρακάτω:
Περιορισμένη πρόσβαση: Το PAM διαχειρίζεται και περιορίζει την πρόσβαση σε προνομιακά δικαιώματα και αποτρέπει την μη ελεγχόμενη πρόσβαση σε ευαίσθητα συστήματα και πόρους. Αυτό μειώνει τον κίνδυνο κακόβουλης δραστηριότητας, καθώς επίσης την επαύξηση δικαιωμάτων ή την εσωτερική μετακίνηση σε περίπτωση μιας κυβερνοεπίθεσης.
Απομόνωση και παρακολούθηση δραστηριοτήτων: Η καταγραφή και η παρακολούθηση των δραστηριοτήτων των προνομιούχων χρηστών, παρέχει λεπτομερή εικόνα των ενεργειών που εκτελούνται (αποστολή των logs σε κάποιο SIEM ή ακόμα και καταγραφή με screen recording των sessions σε μορφή βίντεο). Οι τελικοί χρήστες δεν συνδέονται ποτέ απευθείας στο σύστημα-στόχο. Αυτό διευκολύνει τον εντοπισμό και την αντιμετώπιση πιθανών απειλών και παραβιάσεων ασφαλείας.
Προηγμένη ασφάλεια κωδικών πρόσβασης: Οι Password Managers μπορούν να δημιουργούν ισχυρούς και πολύπλοκους κωδικούς πρόσβασης για κάθε λογαριασμό. Αυτό μειώνει τον κίνδυνο ανεπαρκούς προστασίας με κωδικό πρόσβασης που οδηγήσει σε μη εξουσιοδοτημένη πρόσβαση σε ευαίσθητες πληροφορίες.
Αυτοματοποίηση και απλούστευση των διαδικασιών: Οι Password Managers ή κάποια κεντρική υπηρεσία πολιτικών, μπορούν να εισάγουν και να αλλάζουν αυτόματα τους κωδικούς πρόσβασης καθώς να κάνουν και reconcile των κωδικών μέσω ενός άλλου λογαριασμού για διάφορες υπηρεσίες. Αυτό μειώνει την επιβάρυνση του χρήστη και μειώνει την πιθανότητα ανθρώπινου λάθους. Ακόμη, έχουν την δυνατότητα να αποκρύπτουν τα credentials από τους τελικούς χρήστες, παρέχοντάς τους απλά απευθείας πρόσβαση στους τελικούς πόρους.
Ανίχνευση και αποκατάσταση απειλών : Η ανίχνευση και η αποκατάσταση απειλών βάση πολιτικών αποτελεί κομβικό πυλώνα της ασφάλειας. Οι λύσεις που επιλέγονται για PAM συστήνεται να διαθέτουν (ή να μπορούν να συνεργαστούν με τρίτα εργαλεία) εντοπισμό ανώμαλης συμπεριφοράς η οποία βασίζονται πάνω στις εκάστοτε πολιτικές του οργανισμού.
Λειτουργία ενιαίας σύνδεσης (SSO, SAML, LDAP κ.λπ.) : Οι λύσεις αυτές επιτρέπουν στους χρήστες να συνδέονται σε πολλαπλές εφαρμογές και υπηρεσίες με έναν μόνο λογαριασμό\κωδικό πρόσβασης. Αυτό μειώνει τον αριθμό των κωδικών πρόσβασης που πρέπει να διαχειρίζεται ένας χρήστης και μειώνει τον κίνδυνο κλοπής ή απώλειας κωδικών.
Έλεγχος ταυτότητας πολλαπλών παραγόντων: Οι λύσεις PAM και Password Management ενισχύουν την ασφάλεια τους με τη χρήση ελέγχου ταυτότητας πολλαπλών παραγόντων, όπως βιομετρική τεχνολογία (δακτυλικό αποτύπωμα, αναγνώριση προσώπου) ή κωδικούς πρόσβασης OTP (one-time password).
Το αποτέλεσμα
Η διαχείριση της προνομιακής πρόσβασης και οι Password Managers αποτελούν σημαντικά εργαλεία για την αύξηση της ασφάλειας. Ο περιορισμός της πρόσβασης σε προνομιακά δικαιώματα, η παρακολούθηση των δραστηριοτήτων, η ενίσχυση της ασφάλειας των κωδικών πρόσβασης και η αυτοματοποίηση των διαδικασιών αποτελούν σημαντικά στοιχεία για την προστασία των δεδομένων. Χρησιμοποιώντας τις πιο πρόσφατες λύσεις PAM και Password Management, οι οργανισμοί μπορούν να επιτύχουν αυξημένη ασφάλεια και να προστατεύσουν τις ευαίσθητες πληροφορίες και τα συστήματά τους από απειλές και επιθέσεις.
